Teatro LOS PAZOS DE ULLOA en Vigo

Xa podes coller as entradas soltas en Ataquilla.com para asistires ás funcións de teatro incluídas na TEMPADA DE ABONOS DE TEATRO AFUNDACIÓN 2022.

versión EDUARDO GALÁN | dirección HELENA PIMENTA | elenco PERE PONCE, ARIANA MARTÍNEZ, MARCIAL ÁLVAREZ, FRANCESC GALCERÁN ESTHER ISLA DAVID HUERTAS | produción SECUENCIA3

1 h 35 min | Castelán | NRM 14
 

En 2021, con motivo do centenario da morte de Emilia Pardo Bazán, Secuencia 3 presenta esta adaptación do clásico, coa versión de Eduardo Galán.

Considerada como unha das maiores novelas españolas do século XIX, e sen dúbida a referencia principal dentro da amplísima bibliografía de Emilia Pardo Bazán, Os Pazos de Ulloa fala tanto da vida rural en Galicia como da nobreza vinda a menos.

Esta versión teatral da novela é unha alegación contra a violencia e a crueldade, centrándose no enfrontamento entre o desexo, a paixón e o amor, a violencia do mundo caciquil e a cortesía e as boas maneiras desde Santiago de Compostela. Pola obra desfilan un cacique, un cura con paixóns contidas (coma o soado El pájaro espino), unha muller namorada…

Don Julián, un cura tímido e apoucado, criado -por ser fillo da serventa da casa- no seo da familia do señor de la Lage en Santiago, chega aos Pazos de Ulloa para poñerse ao servizo do marqués de Ulloa, don Pedro Moscoso. Alí atópase cunha situación terrorífica: a crueldade cara a un neno de cinco anos fillo da criada, a quen dá de beber viño ata emborrachalo, co consentimento da nai, Sabela, a criada sensual e amante do marqués. Don Julián tenta opoñerse, pero fáltalle coraxe e personalidade.

A partir deste forte comezo da obra, a acción transcorre mostrando a realidade social da terra, do campo, da convivencia: o caciquismo, a violencia, as paixóns sexuais desatadas, as ameazas, a política rural, a barbarie, finanzas abandonadas. Don Julián debe facerse cargo da contabilidade dos Pazos e ao mesmo tempo tentar adoutrinar a unhas xentes que viven afastadas do catolicismo, do amor ao próximo e a caridade. A fin de acabar co amancebamento de don Pedro, don Julián convénceo para viaxar a Santiago a pasar unha tempada co seu tío, o señor de la Lage, coa intención de que poida namorarse dalgunhas das súas curmás e casar en santo matrimonio.

As escenas de Santiago mostran o contraste entre a vida rural e a cidade. Alí o marqués volve atopar coas súas curmás tras moitos anos sen velas. Xa están en idade casadeira. Aínda que a que lle atrae é a súa curmá Rita, non acaba de decidirse por ela, porque a ve demasiado liberal e aberta ás gabanzas dos homes. Polo que don Julián o convence para que case coa irmá pequena, a súa favorita, Nucha, feble e non tan bela nin sensual coma Rita. Unha vez celebrado o matrimonio, don Julián volve aos Pazos para preparar a chegada do marqués. Alí parece que reina a tranquilidade e que, ademais, Sabela vai casar cun rapaz da aldea e abandonará os Pazos. Evitaría así a provocación e a luxuria que a moza xera en don Pedro. Con todo, os plans non saen como quería o cura. Regresa don Pedro con Nucha, a súa muller, e instálanse nos Pazos. Pronto Nucha queda embarazada, pero dá a luz a unha nena, o que provoca o distanciamento de don Pedro por non ter un fillo home. Esta situación máis a voluptuosidade de Sabela conseguen que don Pedro abandone os seus deberes conxugais e se entregue de novo á criada. Don Julián, absolutamente namorado de Nucha, tenta axudala a escapar coa nena dos Pazos e por primeira vez na obra saca o carácter e enfróntase a don Pedro. Combate que perde e é expulsado dos Pazos a unha igrexa perdida do rural. O drama está conseguido.

O final é unha sorpresa que nos regala dona Emilia e que non desvelamos. Na adaptación comezamos cun flash- back, con don Julián contando como hai moitos anos foi enviado aos Pazos… Final e presente únense. No medio, a historia dos Pazos de Ulloa.

No do cura namorado coincidiu dona Emilia Pardo Bazán coa famosa novela de Clarín, La Regenta, ambas de estilo naturalista (que, procedente de Francia, tanto marcou a literatura de finais do século XIX co determinismo biolóxico e social dos personaxes). Don Fermín de Pas, en Clarín, e don Julián en Pardo Bazán. Dous curas moi distintos: o primeiro, corrupto e seguro de si mesmo, e o segundo, inseguro, asustadizo e dotado dun xeneroso corazón.

O feminismo latente nos Pazos de Ulloa débese á propia personalidade de Emilia Pardo Bazán, primeira muller catedrática de Universidade de España, primeira muller socia do Ateneo de Madrid e da SGAE, fundadora de revistas, novelista, seguidora da novela naturalista, precedente da linguaxe de Valle Inclán; dramaturga, ensaísta, cronista cultural e da política madrileña na prensa da súa época, candidata a académica da RAE, que non foi elixida por ser muller. Nacida na Coruña, viaxou por toda Europa, permaneceu tempadas en Santander e en Barcelona (onde coñeceu ao intelectual Lázaro Galdiano, con quen mantivo unha importante relación amorosa a pesar da que mantiña co tamén novelista Pérez Galdós), viviu máis de trinta e cinco anos en Madrid.

Los Pazos de Ulloa foi publicada en 1886. Continúa nunha segunda parte titulada La madre naturaleza, de 1887. Trátase, dentro do realismo literario español, da novela que mellor exemplifica a corrente naturalista, ao reflectir a aceptación das teorías positivistas aplicadas á literatura polo escritor francés e pai do naturalismo Émile Zola. Reflicte as contradicións da autora e da sociedade da súa época. Pretendidamente naturalista (e considerada como tal pola crítica da súa época), a novela tamén presenta elementos da novela realista e mesmo gótica. A intención da autora era crear un "Naturalismo católico", o cal se pode ver claramente nalgúns elementos. Por unha banda, o "temperamento linfático" de Julián incapacítao para calquera tipo de heroísmo: isto é naturalismo en estado puro, a bioloxía determina o carácter. Con todo, e en certo xeito contraditoriamente, na descrición de Nucha a causalidade invístese. A saúde de Nucha sufriu pola súa devoción; de moza esgotou as súas forzas levando en brazos ao seu irmán, e logo caeu enferma de nostalxia cando a afastaron del. A importancia da alma e as emocións en Nucha apoian a convicción de Pardo Bazán (expresada na cuestión palpitante) de que a vida humana se forma a partir da fatalidade e a vontade, mentres que a natureza se forma só a partir da fatalidade. En fin, moitas contradicións na novela, froito das contradicións de dona Emilia: feminista e conservadora (chegou a defender o carlismo), católica e á vez apaixonada do sexo fóra do matrimonio, seguidora da liberdade do catolicismo e ao mesmo tempo seguidora do naturalismo determinista por herdanza biolóxica e vivencias sociais. Pero que é a vida se non unha contradición entre a existencia e a ausencia de existencia?

Esta función enmárcase en CULTURA POR ALIMENTOS, un programa solidario en colaboración coa Federación Española de Bancos de Alimentos, co obxectivo de contribuír, a través de doazóns, a incrementar os recursos dos Bancos de Alimentos de Galicia.

Convidámosvos a todas as persoas que asistades a este espectáculo a colaborar traendo produtos non perecedoiros, que poderedes depositar á entrada do teatro.

Entra aquí e infórmate!