ROSALES
Rosales Gallina, Eduardo
( Madrid, 4 de noviembre de 1836 - 13 de noviembre de 1873 )
Biografía
Quizais sexa o maior talento plástico de todo o noso século XIX, foi tan curta a súa vida que apenas puido expresalo, aínda que na súa accidentada e triste existencia de trinta e sete anos escasos deixou exemplos abondos como para que constitúa, máis ca un fito, unha luminaria da pintura, capaz de innovar, de anticiparse a modos que imperarían máis tarde, como o pleno impresionismo.
Nacido no seo dunha familia de extrema pobreza, decidiuse a ser artista á intemperie, sen apoios oficiais, que alcanzaría, escasos e como de esmola, ou en recoñecemento inescusable do seu talento, cando xa a morte roldaba o seu triste transcorrer, minado pola tuberculose.
Eduardo Rosales foi un exemplo de vocación, dotes excepcionais e actitude ética. Aos quince anos, ingresou na Escola de San Fernando. O pintor ha de subsistir facendo retratos de ocasión e circunstanciais copias no Museo do Prado. Máis tarde, en 1856, sofre a primeira hemoptise. A súa enorme vontade faino resistir e, en 1857, decide marchar a Roma, á intemperie economicamente. Dous anos despois, o Ministerio de Fomento dálle unha pensión, das chamadas «de graza», esmola de cen liras mensuais.
Envía obra á
Exposición Nacional de Belas Artes e consegue mención honorífica en 1862. Só dous anos máis tarde logrará a primeira medalla, que repetirá en 1871, cando xa o roldaba a morte.
O primeiro grande éxito de Rosales é un cadro de historia, claro que diferente, porque non é acartonado nin meramente descritivo, senón sentido, pintado con soltura, como o fan os grandes debuxantes e coloristas. Titúlase El testamento de Isabel. O éxito permítelle viaxar a París. En 1867, logra a única medalla de ouro votada para o pavillón español na Exposición Universal. O pintor tivo que abandonar a capital francesa para hospitalizarse en Roma. Retornará a Madrid co seu outro gran cadro de historia, La muerte de Lucrecia, como o citado, no Museo de Arte Moderna.
Buscando a saúde, aséntase en Panticosa. A súa ansia de vivir lévao a enganarse a si mesmo e, en agosto de 1868, contrae matrimonio coa súa prima Maximina Martínez Pedrosa. Viven en Murcia.
Admíraselle e respéctase, ata o punto de que, ao crearse a Academia de Belas Artes de Roma, lle ofrecen a dirección. A súa extrema prostración non lle permite aceptala. A morte chegaralle o 13 de setembro do ano seguinte. Entre tanto, pintou moito: exquisitos retratos, decoracións murais inacabadas e o prodixioso nu feminino de costas, do Museo de Arte Moderna, que é un anticipo do mellor Manet. Tras a súa morte, organízanse exposicións retrospectivas. En 1922, eríxeselle un monumento en Madrid. No centenario da súa morte, en 1973, montouse no Museo do Prado unha mostra homenaxe con case trescentas obras.
Rosales foi un gran debuxante e un exquisito colorista, sensible, a un tempo firme e intimista, en cuxa obra todo ule a verdade, a entrega apaixonada, a dotes excepcionais, a cabalo entre o romanticismo, o realismo oficial e o impresionismo latente ou nacente.
Bibliografía
-Aguilera, E. M.: Rosales.
Barcelona, Edit. Iberia, 1946.
-Lafuente Ferrari, Enrique: Breve historia de la pintura española.
Madrid, Edit. Temas, 1953.
-Pantorba, Bernardino de: Historia y crítica de las Exposiciones Nacionales de Bellas Artes. Madrid, 1980.
-Pantorba, Bernardino de: Museos de pintura en Madrid.
Madrid, Edit. Mayfe, 1956.
-Diccionario Larousse de la pintura, Vol. III
Barcelona, 1987.
-VV.AA.: Rosales y sus descendientes.
Madrid, Ministerio de Cultura, 1984.