REIMUNDO PATIÑO
Patiño Mancebo, Raimundo
( A Coruña, 8 de marzo de 1936 - 21 de agosto de 1985 )
Biografía
A súa infancia en plena guerra civil e unha enfermidade ósea que o obriga a encamar dos cinco aos dez anos, son dúas experiencias vitais traumáticas que terán unha grande influencia na súa obra. Ingresa en 1949 na Escola de Comercio da Coruña, onde establece unha amizade fraternal con Xohán Casal. Así, é na súa biblioteca familiar onde descobren a obra de mestres como Mallarmé, Van Gogh ou Monet. Posteriormente o seu interese diríxese á cultura galega e intentan crear un nacionalismo galego: fundan A Liga Nórdica e a Unión de Artistas Ceibes. En 1958 trasládase a vivir a Madrid, alí intensifícase o seu compromiso de rexeneración da identidade diferencial galega. Participa na fundación do grupo experimental Brais Pinto, e en 1960, en A Gadaña, que aposta por unha pintura de acción e polo carácter autosuficiente da experiencia artística; con este último grupo expón en Lugo e Vigo entre 1961 e 1962. En 1964, o seu compromiso político lévao a cofundar o partido nacionalista Unión do Pobo Galego, ao que se dedica de maneira intensa ata 1971, ano en que cofunda o Taller Redor, a primeira galería de arte experimental española. Como gravador, foi o máximo expoñente do movemento Estampa Popular Galega, cuxas mostras colectivas abarcaron todo o territorio español. En 1975 publica, xunto con Xaquín Marín, o primeiro cómic en galego, 2 viaxes. En 1980 incorpórase a Atlántica e expón xunto a eles en Baiona, Vigo, Madrid e Santiago. A súa influencia transcende a achega plástica e abarca o deseño, o cómic, a poesía, a crítica e a teoría da arte ou a política.
Autodidacta, iníciase na pintura en 1953. En Madrid toma contacto co expresionismo abstracto americano e mais o informalismo, que intentará introducir en Galicia. Superar o informalismo e levalo ás últimas consecuencias será a súa obsesión a inicios dos sesenta, data en que publica o manifesto artístico Arte disgregado que sintetiza os postulados do seu persoal imaxinario. A súa principal preocupación é que a obra recolla toda a complexidade espacial. Desenvolve unha persoal linguaxe expresionista, dinámica, con aspectos futuristas, de debuxo esquemático e colorido contrastado, que fusiona a vangarda coa tradición galega. Elementos fundamentais, desde comezos dos setenta, no seu mundo plástico son: a concepción dramática da pintura enfocada á sociedade e a dualidade abstracción/figuración para representar unhas presenzas que invaden a totalidade do espazo e que se moven entre o antropomórfico, o zoomórfico e o mundo dos petróglifos. A partir dos setenta apréciase unha maior soltura no seu oficio, predominan as formas orgánicas, que substitúen as xeométricas, compoñendo unha pintura a un tempo telúrica e cósmica.
Na Colección Afundación figuran catro obras. Na obra datada en 1960, siluetea sobre un fondo case plano unha figura de medio corpo que alberga no interior un conxunto de formas e grafismos que zumegan por si mesmos moito dinamismo. Na obra datada entre 1960 e 1964, destaca a xeometría baseada no rectángulo, así como o seu recorrente ollal —unha sorte de símbolo persoal que aparece moi cedo na súa obra—, e que neste caso se abre e cruza en diagonal o centro da imaxe. Emprega nestas dúas composicións esmaltes sintéticos, tratamentos habituais na súa produción. Nas obras de 1982, apréciase a dualidade orde/caos, clásica na súa obra, onde, gravitando arredor de dous ollais, xorden remuíños de formas orgánicas de cores contrastadas que acaban por invadir o espazo e dotan as composicións de grande enerxía.
A súa obra foi recoñecida en exposicións como a antolóxica de 1999 organizada polo Auditorio de Galicia en Santiago e a ela dedicáronlle eloxios, entre outros, Bernardino Graña, Basilio Losada, Xosé Luis Méndez Ferrín, Uxío Novoneyra, Xavier Seoane, Manolo Rivas ou Antón Patiño. Este último, primo do autor e compañeiro de Atlántica, escribiu un libro de homenaxe publicado no ano 2005 por A Nosa Terra.
Bibliografía
-Sobrino Manzanares, M.ª Luisa y Nieves, Juan de: O proceso abstracto. Compostela, Consorcio da Cidade de Compostela, 1994. -Franco Grande, X. L.: Os anos escuros. I. Vigo, Edic. Xerais, 1985. -Mon, Fernando: Pintura contemporánea en Galicia. A Coruña, Caixa Galicia, 1987.