CANOGAR
Canogar, Rafael
( Toledo, 17 de mayo de 1935 )
Biografía
Aínda que durante a súa nenez viviu en varios lugares de España, Rafael Canogar establecerase en Madrid en 1944, onde ademais de cursar o Bacharelato amosará o seu interese polo debuxo. En 1948 converterase en discípulo de Daniel Vázquez Díaz e asiste a clases ao Círculo de Belas Artes. As súas primeiras obras veranse influenciadas por Braque, Miró ou Picasso e a comezos da seguinte década participará na súa primeira mostra.
Será entre 1955 e 1956 cando realice as súas primeiras viaxes formativas a París e Italia, para converterse en 1957 en cofundador do grupo O Paso, no que tamén participaron Feito, Millares e Saura. O seu labor supoñería a renovación do panorama plástico contemporáneo español a través do informalismo e, aínda que o colectivo se disolvería a finais dos anos 60, propiciou que España fose recoñecida artisticamente a nivel internacional e supuxo unha grande influencia para varias xeracións de creadores.
A seguinte etapa deste pintor está relacionada coa figuración, que introduce na súa produción mediante fragmentos fotográficos ou a representación de obxectos e rostros. O realismo que traballará na década dos anos 60 sérvelle para realizar unha arte de denuncia social, inspirada na corrente pop. As exposicións a nivel internacional serán constantes neste decenio. Destaca a súa participación na Bienal de Venecia de 1968.
A mediados dos anos 70 regresará á abstracción para reflexionar sobre soportes e materiais. Desde entón alternará períodos nos que traballa o informalismo e outros nos que aposta pola figuración, esta característica dos anos 80, na que as figuras esquemáticas en escenas urbanas ou os bodegóns dominan a súa produción.
A exitosa carreira de Canogar foi moi recoñecida e a participación das súas obras mostras das máis destacadas galerías de arte contemporánea, así como de institucións e museos é constante. A súa carreira mereceu importantes galardóns como Cabaleiro das Artes e das Letras de Francia; Premio Nacional de Belas Artes; Gran Premio da Bienal de São Paulo; Premio Nacional de Artes Plásticas; Premio Nacional de Gravado ou Académico da Real Academia de Belas Artes de San Fernando, entre outros. As súas creacións participan habitualmente en retrospectivas sobre o informalismo español e están representadas en centros como o Museo Nacional Centro de Arte Raíña Sofía, a Colección de Arte Contemporánea de Patrimonio Nacional, Es Baluard, a Fundación Juan March, o Centro Atlántico de Arte Moderna ou a Biblioteca Nacional, entre outros.
Considerado como un dos máximos expoñentes da arte abstracta española do século XX e comezos do XXI, Rafael Canogar, autor de Composición, litografía pertencente a esta colección, é un artista multidisciplinario que traballou a técnica do gravado ao longo da súa carreira. O seu labor neste campo valeulle o Premio Nacional do Gravado en 2012.
Datada en 1991, a obra coincide na data coa retrospectiva que lle dedican a antiga Universidade de Salamanca e o Auditorio de Santiago de Compostela baixo o título Rafael Canogar. Obra gráfica, 1959-1990. Así mesmo, obsérvanse as características formais deste período, no que regresa á cor, á simplificación das formas, moitas veces incluídas en escenas urbanas, e á superposición dos bloques de cor sobre os que parecen flotar cabezas antropomorfas perfiladas por grosas liñas negras. A creación pertence á serie Escena urbana (162), da que realizou unha tirada de 95 exemplares e 10 probas de autor, para a que empregou unha técnica mixta con pasaxes de materia e colaxe.
Bibliografía
AGUILERA CERNI, V.: Canogar. Exposición Antológica, Dirección General de Bellas Artes, Ministerio de Educación y Ciencia, Madrid, 1972.
CANOGAR, Sociedad Estatal para la Acción Cultural Exterior, SEACEX, Madrid, 2003.